7. Yargı Paketi 2024
7. Yargı Paketi, Türkiye’de yargı sistemini daha etkin ve adil hale getirmeyi amaçlayan kapsamlı bir reform paketidir. Bu pakette yapılan düzenlemeler, farklı hukuk alanlarında çeşitli değişiklikler getirmektedir. 7. Yargı paketi 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun üç maddesinde değişiklik yapan 7445 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 05.04.2023 tarihli ve 32154 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Table of Contents
7. Yargı paketi Genel Bilgi
İşte ana başlıklarıyla 7. Yargı Paketi:
7. Yargı paketi Amaç ve İçeriği
7. Yargı Paketi, yargılamaya ilişkin standartları yükseltmek amacıyla çeşitli kanunlarda usul ve esasa yönelik değişiklikler yapmayı hedeflemektedir. Bu değişikliklerden bazılarını aşağıda özetleyeceğiz:
- Uyuşturucu Maddelerin İmal ve Ticareti Suçları: Cezalar artırılarak “caydırıcılık” sağlanmaya çalışılmış ve toplumun korunması amaçlanmıştır.
- Düzensiz Göçle Mücadele: Cezaların artırılması ve müsadere yoluyla etkin bir mücadele planlanmıştır.
- Yargılama Usulleri: Hukuk ve ceza yargılama usullerinde istinaf ve temyiz sürelerine ilişkin değişiklikler yapılarak karar tebliğine bağlanarak yeknesaklık sağlanmıştır.
- Konutlarda Haciz İşlemleri: Hakim kararı olmaksızın konutlarda haciz işlemi yapılamayacağı kararlaştırılmıştır.
- Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuruları: Uzun yargılama nedeniyle bireysel başvurular için Adalet Bakanlığı bünyesindeki Tazminat Komisyonuna başvuru imkanı getirilmiştir.
- Mali Haklar: İnfaz koruma memurları ile yüksek mahkemeler ve Bakanlık bünyesindeki kurul tabiplerinin mali haklarının iyileştirilmesi hedeflenmiştir.
7. Yargı Paketi Maddeleri
- 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu
- 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu
- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
- 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu
- 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu
- 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun
- Madde 20 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- Geçici Madde 2 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun
- Ek Madde 12 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu
- Ek Madde 1 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
- Madde 437 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
- Madde 5 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
- Madde 16/A (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- Madde 7 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- Madde 105/A (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu
- Madde 43/A (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 5402 Sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu
- Madde 12/A (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- Geçici Madde 7 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
- Madde 19 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 6384 Sayılı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun
- Madde 4 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- Geçici Madde 2 (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
- 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu
- Madde 3 (Yürürlük Tarihi: 01.09.2023)
- 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu
- Madde 41/H (Yürürlük Tarihi: 05.04.2023)
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Yapılan Değişiklikler
Sürelerin Yeknesaklaştırılması
Eski hale getirme süresi yedi günden iki haftaya çıkarılmıştır. Sanığın sorgusu yapılmamış olsa bile davanın yokluğunda bitirilebileceği düzenlenmiştir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz süresi, kararın gerekçesiyle birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren başlayacaktır. Temyiz süresi ise on beş günden iki haftaya düşürülmüştür.
7. Yargı paketi ve Arabuluculuk
7. Yargı paketi içerisinde Arabuluculuk Yeni Düzenlemeler
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile arabuluculuk dava şartı kapsamı genişletilmiştir. Kira ilişkilerinden doğan davalar, ortaklığın giderilmesine ilişkin davalar, taşınır ve taşınmaz malların paylaşımına ilişkin davalar ve komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar dava şartı arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
7. Yargı paketi içerisinde Arabuluculuk Ticari ve İş Uyuşmazlıkları
İtirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları da arabuluculuk dava şartı kapsamına alınmıştır. İlgili yargı paketiyle kanuna eklenen 18/B maddesi, arabuluculuğa ilişkin hükümlerin yürürlük tarihini belirlemektedir.
7. Yargı paketi içerisinde Arabuluculuk İstirdat ve Menfi Tespit Davaları
Bu davalarda dava şartı olarak arabuluculuk getirilmiştir, dolayısıyla arabuluculuğa başvuran taraf sürecin tamamlanmasını beklemek zorundadır.
7. Yargı paketi içerisindeki değişikliğin Yürürlük Tarihleri
- 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu: 05.04.2023
- 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu: 05.04.2023
- 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu: 05.04.2023
- 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu: 05.04.2023
- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu: 05.04.2023 ve 01.09.2023
- 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu: 05.04.2023 ve 01.09.2023
- 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun: 05.04.2023
- 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun: 05.04.2023
- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu: 05.04.2023
- 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu: 05.04.2023
- 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun: 05.04.2023
- 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun: 05.04.2023
- 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu: 05.04.2023
- 5402 Sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu: 05.04.2023
2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunda Yapılan Değişiklikler
Müsadere Kararları
Uyuşturucu maddelerin müsaderesi konusunda daha önce ilgili mahkemece soruşturmanın her safhasında karar verilebilirken, yeni düzenleme ile bu yetki sulh ceza hakimliğine verilmiştir.
4721 Sayılı Türk Medeni Kanununda Yapılan Değişiklikler
Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması
Akıl hastalığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, tehlikeli bulaşıcı hastalıklar gibi sebeplerle tehlike arz eden kişilerin korunması amacıyla özgürlüğün kısıtlanması durumlarında mahkemenin, tahkikatın tamamlanmasını müteakip en geç iki gün içinde karar vermesi gerekmektedir.
5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Yapılan Değişiklikler
Göçmen Kaçakçılığı
Göçmen kaçakçılığı suçu için verilen cezanın alt sınırı üç yıldan beş yıla çıkarılmıştır.
Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları
Sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri ile amfetamin ve türevlerinin imal ve ticareti suçlarına ilişkin cezanın yarı oranında artırılacağı düzenlenmiştir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçlarında, cumhuriyet savcısı tarafından verilen erteleme kararının kolluk birimlerine de bildirileceği düzenlenmiş ve tedavi veya denetimli serbestlik tedbirlerine ilişkin uzatma süresi iki yıla çıkarılmıştır.
İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Konutta Haciz
İcra ve İflas Kanunu’na “konutta haciz” başlıklı bir madde eklenmiştir. İcra müdürünün, haciz yapılması istenen yerin konut olduğunu tespit etmesi halinde bu durumu icra mahkemesinin onayına sunması gerekmektedir. Mahkemenin üç gün içinde bu durumu inceleyip karar vermesi düzenlenmiştir. Konut olduğu belirlenen yerlerde haciz işlemi ancak mahkeme onayıyla yapılabilecektir. Ayrıca, konutlarda yapılacak hacizlerin bireylerin yaşamı üzerindeki etkisi göz önüne alınarak düzenlemeler yapılmıştır.
Haczedilemeyecek Mallar
Borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşyalar ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası haczedilemeyecek mallar arasında sayılmıştır. Bu düzenleme ile kişisel eşyaların birden fazla bulunması durumunda haczedilebileceğine dair hüküm kaldırılmıştır.
Ölçülülük İlkesi
İcra ve İflas Kanunu’nun 85. maddesinin birinci fıkrası, “haz olunur” ibaresi “haz olunur; ancak bu miktarı aşacak şekilde haciz yapılamaz” şeklinde değiştirilmiştir. Bu düzenleme ile icra takibine konu alacağı aşacak şekilde haciz yapılamayacağı hükme bağlanmıştır. Böylece, icra hukukunun temel ilkelerinden biri olan “ölçülülük” ilkesi gözetilmiştir.
Muhafazasına Gerek Kalmayan Malların Tasfiyesi
İcra ve İflas Kanunu’na, “muhafazasına gerek kalmayan malların tasfiyesi” başlıklı bir madde eklenmiştir.