İcra yoluyla satış nedir ?

İcra yoluyla satış nedir ?

İcra yoluyla satış, borçlunun taşınır veya taşınmaz mallarının icra takibi sonucunda cebri icra yoluyla satılması işlemidir. Türkiye’de bu süreç, İcra ve İflas Kanunu (İİK) çerçevesinde düzenlenmiştir. İcra yoluyla satış işlemi, borçlunun borcunu ödeyememesi durumunda alacaklının talebi üzerine icra müdürlüğü tarafından başlatılır ve yürütülür. İşte icra yoluyla satış süreci hakkında detaylı bilgi:

İcra Takibi Başlatma

İcra yoluyla satış süreci, alacaklının icra dairesine başvurarak icra takibi başlatmasıyla başlar. İcra takibi şu aşamalardan geçer:

1. İcra Takip Talebi: Alacaklı, borçluya karşı icra takibi başlatmak için icra müdürlüğüne başvurur ve takip talebinde bulunur.
2. Ödeme Emri: İcra müdürlüğü, alacaklının başvurusu üzerine borçluya bir ödeme emri gönderir. Borçlu, bu ödeme emrini aldıktan sonra belirli bir süre içinde borcunu ödemelidir (genellikle 7 gün).

2. Haciz İşlemi

Borçlu, ödeme emrinde belirtilen süre içinde borcunu ödemezse, alacaklı haciz talebinde bulunabilir. Haciz işlemi şu şekildedir:

1. Haciz Kararı: İcra müdürlüğü, borçlunun mal varlığına haciz konulması için karar verir.
2. Haciz İşlemi: İcra memurları, borçlunun taşınır veya taşınmaz mallarını tespit ederek haciz işlemini gerçekleştirir.

3. Hacizli Malların Satışı

Haczedilen malların satışı, icra yoluyla satış sürecinin bir sonraki aşamasıdır. Bu süreç taşınır ve taşınmaz mallar için farklılık gösterebilir.

A. Taşınır Malların Satışı

1. Satış Talebi: Hacizden sonra alacaklı, haczedilen taşınır malların satışını talep eder.
2. Satış İlanı: İcra dairesi, satış tarihini belirler ve satış ilanı yapar. İlan, en az 7 gün önce yapılmalıdır.
3. İhale: Satış günü, taşınır mallar icra dairesinde açık artırma (ihale) usulü ile satılır. En yüksek teklifi veren kişi, malı satın alır.
4. Satış Bedelinin Dağıtılması: Elde edilen satış bedeli, öncelikle satış masraflarına ve alacaklının alacağına tahsis edilir. Kalan miktar, diğer alacaklılara dağıtılır veya borçluya iade edilir.

B. Taşınmaz Malların Satışı

1. Satış Talebi: Hacizden sonra alacaklı, haczedilen taşınmaz malın satışını talep eder.
2. Satış İlanı: İcra dairesi, taşınmazın satışı için satış ilanı yapar. İlan, en az 1 ay önce yapılmalıdır.
3. Kıymet Takdiri: Taşınmazın değeri, bilirkişi tarafından belirlenir ve bu değer satış ilanında belirtilir.
4. İhale: Belirlenen tarihte taşınmaz açık artırma usulü ile satılır. İhalenin yapılabilmesi için satış bedelinin en az %50’sinin teklif edilmesi gerekmektedir.
5. Satış Bedelinin Ödenmesi: İhalenin kesinleşmesi halinde, ihale bedeli alıcı tarafından icra dairesine ödenir.
6. Tapu Devri: İcra dairesi, taşınmazın yeni sahibine tapu devrini gerçekleştirir.
7. Satış Bedelinin Dağıtılması: Elde edilen satış bedeli, alacaklıların alacaklarına göre dağıtılır. Kalan miktar borçluya iade edilir.

4. Satışın Kesinleşmesi

• Taşınır Mallar: İhale sonucunda taşınır malların satış bedeli alıcı tarafından ödendikten sonra, mal alıcıya teslim edilir ve satış kesinleşir.
• Taşınmaz Mallar: Taşınmazın ihale bedeli ödendikten ve tapu devri yapıldıktan sonra, satış kesinleşir. İhaleye itiraz edilmesi durumunda, mahkeme itirazı değerlendirir ve karar verir.

5. İhaleye İtiraz ve Fesih Davası

İcra ihalesine katılanlar veya ilgili kişiler, ihale sonucuna itiraz edebilir. İtiraz süreci şu şekildedir:

• İtiraz Süresi: İhalenin feshi için 7 gün içinde icra mahkemesine başvurulabilir.
• İhalenin Feshi Davası: Mahkeme, itirazı değerlendirir ve ihalenin usule uygun olup olmadığına karar verir. Usulsüzlük tespit edilirse, ihale feshedilir ve yeni ihale yapılır.

6. İcra Yoluyla Satışın Sonuçları

İcra yoluyla satışın tamamlanmasıyla birlikte:

• Alacaklının Alacağı: Alacaklının alacağı, satış bedelinden karşılanır.
• Borçlunun Borcu: Satış bedeli, borçlunun borcunu karşılamaya yetmezse, borçlu kalan borç için başka mal varlığı ile sorumlu olur.
• Satış Bedelinin Artanı: Satış bedeli borcu karşılamaya yeterli olur ve artarsa, artan miktar borçluya iade edilir.

İcra yoluyla satış süreci, alacaklının alacağını tahsil edebilmesi için hukuki bir yoldur ve bu süreç, İcra ve İflas Kanunu’nun belirlediği usuller çerçevesinde yürütülür. Bu süreçte hem alacaklının hem de borçlunun haklarının korunması esastır.

1. UYAP E-Satış Portalı Nedir?

2. İcra Yoluyla Satış Nedir?

3. İhale İşlemleri Nasıl Yapılır?

3.1 Teminat miktarı ve Teminatın Yatırılması Usulü

3.2 Teklif Verme Süresi ve Usulü

3.3 İhalenin Yapılması

3. 4 İhalenin Teknik Sebeplerle Teklif Verilememesi Nedeni İle Uzaması

3.5 İhale Bedelinin Ödenmemesi

3.6 Teminatın İadesi

3.7 Teminatın Yanması

4. E-Satış Sisteminin Amacı ve Faydaları

1. UYAP E-Satış Portalı Nedir?

UYAP E-satış platformu, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri çerçevesinde İcra ve İflas Müdürlükleri ile Sulh Hukuk Mahkemeleri Satış Memurlukları tarafından düzenlenen menkul ve gayrimenkul satış ilanlarını elektronik ortamda yayınlayan ve bu satışlara elektronik ortamda teklif vermek amacıyla teminat yatırılmasını sağlayan bir Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) entegrasyonuna sahiptir.

İcra ve İflas Müdürlükleri ile Sulh Hukuk Mahkemeleri Satış Memurlukları tarafından açık artırmaya çıkarılacak olan menkul/gayrimenkullere katılabilmek için, mahcuz malın muhammen kıymetinin yüzde onunu karşılayacak nakit teminatın, artırma süresinin sona ermesinden önceki gün saat 23.30’a kadar ilgili icra dairesinin banka hesabına Elektronik Satış Portalı aracılığıyla yatırılması gerekmektedir. Elektronik ortamda teklif verilebilmesi için esatis.uyap.gov.tr internet sitesine e-devlet üzerinden giriş yapılmalıdır. UYAP E SATIŞ PLATFORMU’na TC Kimlik Numarası ve e-devlet şifresi ile giriş sağlanabilir.

2. İcra yoluyla satış nedir?

İcra yoluyla satış, gerçek veya tüzel kişilerin yasal süre içinde borçlarını ödememeleri nedeniyle devlet tarafından borç miktarı kadar el konulan ve bu malların İcra Daireleri aracılığıyla açık artırma yoluyla satılarak paraya çevrildiği bir süreçtir. Bu tip satışlar, icradan satılık mallar olarak adlandırılır. İcradan satışa konu olabilecek mallar, taşınmaz gayrimenkullerden ruhsata tabi araçlara kadar çeşitli varlıkları içerebilir.

İcra ve İflas Müdürlükleri ile Sulh Hukuk Mahkemeleri Satış Memurlukları tarafından yapılacak olan menkul ve gayrimenkul satışlarının açık artırma satış ilanları, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun ilgili maddelerine uygun olarak gazetelerde, internet haber sitelerinde ve Adalet Bakanlığı’nın Elektronik Satış Portalı’nda yayımlanmaktadır.

Satışa çıkarılan menkul/gayrimenkullerin gerçek değerinde veya yakın bir bedelle satılarak alacaklı veya borçlunun zarar görmesini önlemek amacıyla açık artırma satış ihalelerine daha fazla katılım sağlanması ve rekabet ortamının oluşturulması için, süreli yayınlarda yayınlanan menkul/gayrimenkul satış ilanları, resmi ilan yayınlama hakkına sahip süreli yayınların internet sitelerindeki dijital panolar ile ilan.gov.tr internet sitesi ve Adalet Bakanlığı’nın Elektronik Satış Portalı olan esatis.uyap.gov.tr üzerinden duyurulmaktadır. İlan portalı ilan.gov.tr’de yayınlanan menkul/gayrimenkul açık artırma satış ilanları, süreli yayınlarda yayınlandığı günden birinci satış tarihine kadar İcra İlanları kategorisinde yer almaktadır.

3. İhale İşlemleri Nasıl Yapılır?

Satış, açık artırma ile yapılır. Birinci ve ikinci artırmanın yapılacağı gün ve saat aralığı, artırma başlangıç tarihinden en az on beş gün önce ilan edilir. İkinci artırmanın başlangıç tarihi, birinci artırmanın bitimi tarihinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde belirlenir.  İcra yoluyla satış, gerçek veya tüzel kişilerin yasal süre içinde borçlarını ödememeleri nedeniyle devlet tarafından borç miktarı kadar el konulan ve bu malların İcra Daireleri aracılığıyla açık artırma yoluyla satılarak paraya çevrildiği bir süreçtir.

Bu tip satışlar, icradan satılık mallar olarak adlandırılır. İcradan satışa konu olabilecek mallar, taşınmaz gayrimenkullerden ruhsata tabi araçlara kadar çeşitli malları içerebilir. İcra ve İflas Müdürlükleri ile Sulh Hukuk Mahkemeleri Satış Memurlukları tarafından yapılacak olan menkul ve gayrimenkul satışlarının açık artırma satış ilanları, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun ilgili maddelerine uygun olarak gazetelerde, internet haber sitelerinde ve Adalet Bakanlığının Elektronik Satış Portalı’nda yayımlanmaktadır.

Satışa çıkarılan menkul/gayrimenkullerin gerçek değerinde veya yakın bir bedelle satılarak alacaklı veya borçlunun zarar görmesini önlemek amacıyla açık artırma satış ihalelerine daha fazla katılım sağlanması ve rekabet ortamının oluşturulması için, süreli yayınlarda yayınlanan menkul/gayrimenkul satış ilanları, resmi ilan yayınlama hakkına sahip süreli yayınların internet sitelerindeki dijital panolar ile ilan.gov.tr internet sitesi ve T.C. Adalet Bakanlığının Elektronik Satış Portalı olan esatis.uyap.gov.tr üzerinden duyurulmaktadır. İlan portalı ilan.gov.tr’de yayınlanan menkul/gayrimenkul açık artırma satış ilanları, süreli yayınlarda yayınlandığı günden birinci satış tarihine kadar İcra İlanları kategorisinde yer almaktadır.

3.1 Teminat miktarı ve teminatın yatırılması usulü

Artırma katılımı için gereken nakit teminat, mahcuz malın muhammen kıymetinin yüzde onunu karşılayacak tutarı içermelidir ve bu teminat, artırma süresinin bitiminden önceki gün saat 23.30’a kadar ilgili icra dairesinin banka hesabına Elektronik Satış Portalı üzerinden yatırılmalıdır. Teminat mektubu ile gösterilen teminat durumunda, katılımcılar veya ilgili banka, en geç artırma süresinin bitiminden önceki iş günü mesai bitimine kadar mahcuz malın muhammen kıymetinin yüzde onunu karşılayacak tutarda kesin ve süresiz bir banka teminat mektubunu, satışı yapan icra dairesine elden veya oluşturulan sistem altyapısı üzerinden elektronik olarak teslim etmelidir.

Satışa talep eden alacaklı veya ortaklık payı satış yoluyla giderilecekse, en geç artırma süresinin sona ermesinden önceki iş günü mesai bitimine kadar ilgili icra dairesine başvuruda bulunmaları halinde alacak veya ortaklık payının teminatı karşıladığı miktar kadar ek teminat alınmayacaktır.

Ancak, alacak veya ortaklık payının teminata yetmemesi durumunda, eksik kısmın başvuru anında icra dairesi hesabına yatırılması veya teminat mektubunun icra dairesine teslim edilmesi zorunludur. Temsilci aracılığıyla artırmaya katılacak kişilerin, temsilcileriyle birlikte en geç artırma süresinin bitiminden önceki iş günü mesai saati bitimine kadar satışı yapan icra dairesine başvurmaları gereklidir. Ancak, noterlerin, resmi dairelerin veya yetkili makamların usulüne uygun olarak verdiği vekâletnameleri veya belgeleri bulunduran temsilcinin icra dairesine başvurusu yeterlidir. Bu şekilde ihaleye katılanların, teminat miktarını başvuru anında icra dairesi hesabına yatırmaları veya teminat mektubunu teslim etmeleri zorunludur.

Hisseli satış mümkünse, açık artırma konusu malı belirli paylarla satın almak isteyen müşterek alıcıların, en geç artırma süresinin sona ermesinden önceki iş günü mesai bitimine kadar satışı yapan icra dairesine başvurarak hisse oranlarını ve artırmada adlarına pey sürecek hissedarı veya temsilciyi bildirmeleri gerekir. Ancak, noterlerin, resmi dairelerin veya yetkili makamların usulüne uygun olarak verdiği vekâletnameleri veya belgeleri bulunduran hissedarın veya temsilcinin icra dairesine başvurusu yeterlidir. Bu şekilde ihaleye katılanların, teminat miktarını başvuru anında icra dairesi hesabına yatırmaları veya teminat mektubunu teslim etmeleri zorunludur.

3.2 Teklif Verme Süresi ve Usulü

Elektronik Satış Portalı üzerinde gerçekleştirilen açık artırmada teklif verme süresi yedi gün olarak belirlenmiştir. Elektronik ortamda teklif verebilmek için, Bakanlık tarafından hazırlanan sözleşmenin katılımcılar tarafından kabul edilmesi gerekmektedir. Açık artırma, ilan edilen gün ve saat aralığında ve teklif verme yöntemiyle gerçekleştirilir. Teklif verenlerin kişisel bilgileri, artırma süresi içinde bilişim sistemini işleten kamu görevlileri dışında hiç kimse tarafından görülemez ve bilişim sisteminde gösterilemez. Teklifler arasındaki fark, satışa çıkarılan malın muhammen kıymetinin binde birinden ve en az yüz Türk lirasından az olamaz.

Açık artırmada en yüksek teklifi veren, artırma süresi içinde kendisinden yüksek bir teklif alınmadıkça teklifini geri çekemez ve teminatını alamaz. Açık artırma süresinin son on dakikasında yeni bir teklif verilmesi durumunda, açık artırma bir defaya mahsus olmak üzere on dakika uzatılır. Teklif verme süresi içinde bilişim sisteminin bakımı veya iyileştirilmesi için gerekli olan işlemler yapılabilir. Bu işlemler, ihalenin geçerliliğini etkilemez.

3.3 İhalenin Yapılması

Birinci ve ikinci artırma, icra müdürü tarafından belirlenen gün ve saatte gerçekleştirilir, haczedilen malın muhammen kıymetinin yüzde ellisi üzerinden başlatılır. Şartlar yerine getirildiğinde, mal en yüksek teklif verene ihale edilir. Ancak, artırma bedelinin, haczedilen malın muhammen kıymetinin yüzde ellisi ile o malla güvence altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazlaysa, bu miktarı ve ayrıca bu miktara ilave olarak paraya çevirme ve paylaştırma masraflarını da aşması gerekmektedir. Artırmanın sona erdiği gün ve saatte, şartlar sağlandığında mal en yüksek teklif verene ihale edilir ve malın mülkiyeti ihale alıcısına geçer. İhale alıcısı, en yüksek teklifi vermiş olmasına rağmen süresi içinde ihale bedelini ödemezse, alınan teminat iade edilmez. İlk olarak satış masraflarına mahsup edilir.

Teminat bedelinin artması durumunda, Kanun hükümlerine göre belirlenecek hak sahiplerine alacaklarına mahsuben ödenir. Birinci artırma sonrasında ihale bedelinin ödenmesi ile birlikte, açık artırma ilanı Elektronik Satış Portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndan kaldırılır. Eğer birinci artırma sonucunda ihale bedeli ödenmezse, ilan ikinci artırmaya kadar erişime açık tutulur. Asgari ihale bedelinin teklif edilmemesi nedeniyle ihalenin yapılamadığı veya en yüksek teklif verenin ihale bedelini ödemedigi durumlarda, ikinci artırma ilk açık artırmadaki şartlar dahilinde yeniden gerçekleştirilir.

Satış talebi teklif verme süresi başladıktan sonra geri alınamaz. Teklif verme süresinin bitimine kadar borcun tamamen ödenmesi durumunda satış durdurulur. Açık artırmada alıcı çıkmaz veya bu maddede belirtilen şartlar gerçekleşmezse, alacaklı, önceki satış talebinden kalan satış isteme süresi içinde yeni bir satış günü talep edebilir. Satış isteme süresi, satış talebiyle birlikte durur ve duran süre, ihalenin yapılamadığına veya iptal edildiğine dair tutanak tarihinden itibaren kaldığı yerden devam eder.

3. 4 İhalenin teknik sebeplerle teklif verilememesi nedeni ile uzaması

İcra müdürü, artırma sona erdikten sonraki ilk iş gününde Elektronik Satış Portalı’ndan kaynaklanan teknik sebeplerle, artırmanın son on dakikası içinde teklif verilemediğini Elektronik Satış Portalı kayıtlarından tespit ederse, artırma süresini bir gün uzatma yetkisine sahiptir. Derhal duyurulan bu kararda, artırmanın başlayacağı ve sona ereceği gün ve saat aralığı belirtilir. Bu durumda, artırmanın başlangıç tarihi, artırma süresinin uzatıldığı tarihten itibaren üç günü geçmez. Bu süre zarfında, daha önce en yüksek teklif veren, teklifiyle bağlı kalmakla birlikte yeni istekliler de teminat yatırarak artırmaya katılabilir.

3.5 İhale Bedelinin Ödenmemesi

İcra müdürü, en yüksek teklif verenin ihale bedelini ödemediğini bir tutanakla tespit eder. Bu durumda ikinci artırma, birinci artırmadaki şartlar çerçevesinde önceden ilan edilen gün ve saatte başlar.

3.6 Teminatın İadesi

Açık artırma devam ederken, daha yüksek teklif verilen bir ihale katılımcısı, artırmanın sonuçlanmadan nakit teminatını geri almak istediğinde, sistem üzerinden teminat miktarı ihale katılımcısına iade edilir. Açık artırma sonuçlandıktan sonra, en yüksek teklif veren haricindeki katılımcılara yatırdıkları nakit teminat, artırma sonuç tutanağının Elektronik Satış Portalında ilan edilmesini takiben UYAP üzerinden iade edilir. Teminat mektubunun açık artırma devam ederken veya açık artırmanın sonuçlanmasından sonra geri alınabilmesi için icra dairesine müracaat edilmesi gerekmektedir.

3.7 İhale Bedelinin Ödenmesi ve Malın Teslimi

İhale alıcısı, ihale sonuç tutanağının ilanından itibaren yedi gün içinde satış bedelini satışı yapan icra dairesi hesabına ödemekle yükümlüdür. Satılan mal, ihale kesinleşmeden önce teslim edilmez ve resmî sicilde alıcı adına tescil edilmez. İhalenin kesinleşmesi üzerine taşınırın ihale alıcısına teslimi veya sicile kayıtlı malın ihale alıcısı adına tescili, damga vergisi ve katma değer vergisinin ödenmesinden sonra gerçekleştirilir.

4. E-Satış Sisteminin Amacı ve Faydaları

Coğrafi konumdan bağımsız olarak, İcra ve İflas Daireleri ile Satış Memurlukları tarafından gerçekleştirilen elektronik ortamda yapılan açık artırmalar, daha fazla kişinin teklif vermesini sağlayarak malın gerçek değerine daha yakın bir şekilde ihale edilebilmesini ve dosyadaki tarafların haklarının korunmasını amaçlamaktadır. Elektronik ortamdaki açık artırmalarda şeffaflık esas alınacak ve pey sürenler arasında bilgi paylaşımı olmayacaktır. Bu nedenle açık artırmalara katılım artacak ve teklifler, baskı veya korku unsurları olmaksızın rahatça sunulabilecektir.