Türkiye’de Şirket Kurulumu: Yabancı Yatırımcılar 2025 Rehberi
Türkiye’de Şirket Kurulumu, son yıllarda ülkenin stratejik konumu, yatırım teşvikleri, genç nüfusu ve gelişen ekonomisi sebebiyle yerli ve yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği iş stratejilerinden biridir. Türkiye’de şirket kurmak, doğru bilgiler ve profesyonel destekle hızlı ve sorunsuz gerçekleşebilen bir süreçtir; ancak yasal prosedürler ve bürokratik süreçlerin bilinmesi, yatırımın başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Bu rehberde, şirket kuruluş adımları ve gerekli izinlere dair detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Table of Contents
Türkiye’de Şirket Kurulumu İsteyen Yabancı Yatırımcılar İçin Genel Bilgiler
Türkiye, yabancı yatırımcılar için cazip yatırım teşvikleri, stratejik konumu ve gelişmiş altyapısıyla dikkat çekiyor. Ancak Türkiye’de şirket kurmak, doğru bilgi ve yasal prosedürlere hâkimiyet gerektiriyor. Bu rehberde, şirket kurma sürecinin detaylarına, ruhsat ve izin prosedürlerine ve sektörel lisans gereksinimlerine dair sorularınıza cevap bulacaksınız.
Türkiye’de Şirket Kurmak İçin Hangi Yasal Düzenlemeler Geçerlidir?
Türkiye’de şirket kurulumu süreci genel olarak şu yasalar kapsamında düzenlenmektedir:
- Türk Ticaret Kanunu No. 6102: Şirketlerin kuruluşu ve işletme faaliyetlerini belirler.
- Belediye Kanunu No. 5393: İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının alınmasını zorunlu kılar.
- Vergi Usul Kanunu No. 213: Vergi yükümlülüklerini düzenler.
Ayrıca, bazı sektörlerde faaliyet göstermek için özel düzenlemeler ve lisanslar gerekebilir.
Türkiye’de Şirket Kurulumu İçin Hangi Kurumlar Ruhsat ve İzin Süreçlerinden Sorumludur?
Ruhsat ve izin süreçlerini yöneten temel kurumlar şunlardır:
- Ticaret Bakanlığı
- Ticaret ve Sanayi Odaları
- Belediyeler
- Vergi Daireleri
- Sektörel Kurumlar: Sağlık Bakanlığı, BTK, BDDK, Kültür ve Turizm Bakanlığı gibi.
Türkiye’de Şirket Türleri ve Özellikleri Nelerdir?
Türkiye’de faaliyet gösterebileceğiniz şirket türleri şöyledir:
- Şahıs İşletmesi: Basit kurulum, kişisel sorumluluk.
- Limited Şirket (Ltd. Şti.): Minimum sermaye 10.000 TL, sınırlı sorumluluk.
- Anonim Şirket (A.Ş.): Minimum sermaye 50.000 TL, büyük çaplı işler için idealdir.
- Yabancı Şirket Şubesi: Ana şirketin uzantısı, kapsamlı izin süreçleri.
- İrtibat Bürosu: Pazarlama ve araştırma için, ticari faaliyet izni yoktur.
Türkiye’de Şirket Kurulumu Sürecinde Gerekli Temel Ruhsat ve İzinler Nelerdir?
Her işletmenin alması gereken temel izin ve ruhsatlar şöyledir:
- Ticaret Siciline kayıt
- Vergi Dairesine kayıt ve Vergi Levhası alınması
- Ticaret/Sanayi Odası üyeliği
- Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kaydı
- Belediyeden İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı
Türkiye’de Şirket Kurulumu Sonrası İşletmeler İçin Lisans ve Ruhsat Alımı Nasıl Yapılır?
Türkiye’de faaliyet gösteren tüm işletmeler, faaliyetlerinin türüne ve yerine göre lisans ve ruhsat almak zorundadır. Bu süreçler, kamu güvenliği, rekabet, vergi ve istihdam denetimi için önemli bir kontrol mekanizmasıdır.
Türkiye’de Şirket Kurulumu İçin Genel Başvuru Adımları Nelerdir?
- Şirket kurulumu ve ticaret sicil kaydı yapılır.
- Vergi numarası ve SGK kayıtları alınır.
- Faaliyet yerinin belirlenmesi ve imar uygunluk kontrolü yapılır.
- Gerekli belgeler hazırlanarak ilgili kuruma (belediye veya bakanlık) başvurulur.
- Gerekirse yerinde inceleme yapılır.
- Son olarak onay verilerek ruhsat çıkarılır.
Türkiye’de Şirket Kurulumu Başvurusunda İstenen Belgeler Nelerdir?
Başvuruda genellikle şu belgeler istenir:
- Ticaret Sicil Gazetesi nüshası
- Vergi Levhası
- Kira sözleşmesi veya mülk belgesi
- SGK kayıt belgesi
- İmar uygunluk belgesi
Sektörlere Göre Özel Lisans ve İzin Gereksinimleri Nelerdir?
Türkiye’de şirket kurulumu sonrası bazı sektörler ek lisans ve izinlere tabidir:
- Gıda Sektörü: Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan Gıda Kayıt Belgesi
- Turizm: Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Turizm İşletme Belgesi
- Sağlık: Sağlık Bakanlığı’ndan Sağlık Kurumu İşletme Ruhsatı
- İnşaat: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan ÇED raporu
- Telekomünikasyon: BTK’dan Haberleşme Hizmetleri Yetki Belgesi
- Finans: BDDK ve SPK’dan faaliyet izinleri
Özel Bölgelerde İşletme Açmak Avantaj Sağlar mı?
Türkiye’deki serbest bölgeler, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve teknoparklar yatırımcılar için özel avantajlar sunmaktadır:
- Vergi avantajları (KDV, kurumlar vergisi muafiyetleri)
- SGK prim desteği
- Altyapı desteği ve hızlı ruhsat süreçleri
Lisans ve Ruhsat Alındıktan Sonra Uyum Gereklilikleri Nelerdir?
İşletmelerin yasal statüsünü koruması ve idari cezalardan kaçınması için ruhsat ve lisans süreçlerinde sürekli uyum önemlidir:
- Vergi beyanlarının düzenli yapılması
- SGK yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
- Ruhsatların zamanında yenilenmesi
- Sektörel denetim ve raporlama yükümlülüklerine uyulması gereklidir.
İşletme Kurulumunda Sık Karşılaşılan Sorunlar Nelerdir?
Yabancı yatırımcıların Türkiye’de şirket kurulumu esnasında sıkça karşılaştığı sorunlar şunlardır:
- Belediyeler arası uygulama farkları
- Dil ve iletişim engelleri
- Yanlış faaliyet kodu (NACE kodu) seçimi
- Mülkiyet ve imar sorunları
- Mevzuat değişikliklerinin takibi zorluğu
Profesyonel Hukuki Danışmanlık Neden Önemlidir?
Türkiye’de şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar için süreç karmaşık olabilir. Hukuki destek almak, süreci hızlandırır ve olası riskleri minimize eder. Özellikle:
- Şirket kuruluşu ve lisanslama
- Ruhsat yenileme ve sektör uyumu
- Yasal güncellemelerin takibi gibi konularda profesyonel hukuki destek önemlidir.
Türkiye’de Şirket Kurmak Avantajlı mı?
Türkiye’de şirket kurulumu, doğru danışmanlıkla hızlı ve sorunsuz tamamlanabilecek, yatırımcılar için stratejik ve ekonomik avantajlar sunan bir süreçtir. Lisanslama ve ruhsatlandırma prosedürlerine uyum sağlamak, yatırımın sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahiptir. Profesyonel destekle bu süreci etkin şekilde yönetmek mümkündür.
Türkiye’de şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar için süreç şeffaf, öngörülebilir ve uygun maliyetlidir. Bu rehber ile sorularınıza cevap bulabilir, yatırım sürecinizi güvenle yönetebilirsiniz.
Türkiye, yabancı yatırımcılar için sağladığı teşvikler, stratejik konumu ve ekonomik potansiyeliyle yatırımcıların gözdesi haline gelmiştir. Ancak yatırım süreçlerinin sorunsuz ilerlemesi için yasal prosedürlerin dikkatlice takip edilmesi önemlidir.
Bu rehber, Türkiye’de şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar için gerekli izin, ruhsat ve lisans süreçlerini ayrıntılı olarak ele almaktadır.
Türkiye’de Şirket Kurulumu İçin Temel Prosedürler
Şirket kuruluş süreci aşağıdaki temel adımlardan oluşmaktadır:
- Ticaret Siciline kayıt yapılması
- Vergi dairesine kayıt ve Vergi Levhası alınması
- Ticaret ve Sanayi Odası’na üyelik yapılması
- SGK kaydı (işçi istihdamı durumunda zorunlu)
- Belediye İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı’nın alınması
SGK Başvurusu ve İşlemleri
Türkiye’de personel çalıştıran tüm şirketlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıt yaptırmaları zorunludur.
SGK Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
- Ticaret Sicil Gazetesi
- Vergi Levhası
- Şirket yetkilisinin kimlik belgeleri
- İşyerinin adres ve kira sözleşmesi bilgileri
- Çalışanların işe giriş bildirgeleri (varsa)
SGK Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvurular genellikle şirketin bağlı bulunduğu SGK müdürlüğüne şahsen ya da e-Devlet sistemi üzerinden dijital olarak yapılmaktadır. Başvuru sonrasında SGK tarafından verilen işyeri numarası ile şirket personelinin sigorta girişleri yapılabilir.
Belediye Başvurusu ve İşyeri Açma Ruhsatı
Türkiye’de fiziki işyeri açan işletmeler belediyelerden ruhsat almak zorundadır.
Belediye İşyeri Açma Ruhsatı İçin Gerekli Belgeler
- Ticaret Sicil Kaydı
- Vergi Levhası fotokopisi
- İşyerinin tapu veya kira sözleşmesi örneği
- Yapı kullanım izin belgesi (iskan)
- Yangın güvenlik raporu (itfaiye raporu)
- Hijyen ve sağlık raporu (gerekli sektörlerde)
Belediye Başvuru Süreci Nasıl İşler?
Başvurular ilgili belediyenin Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü’ne yapılır. Başvuru sonrasında yetkili memurlar işletmeyi ziyaret ederek denetleme yapar. Denetimler sonrası ruhsat düzenlenerek işletmeye teslim edilir.
Sektörel Ruhsat ve İzinlerin Detayları
Her sektörde farklı ek izinler gerekli olabilir. Bu izinlerden bazıları şunlardır:
Gıda İşletmeleri İçin Ruhsat ve İzinler
- Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan Gıda Kayıt Belgesi veya Onay Belgesi alınmalıdır.
- İl Sağlık Müdürlüklerinden hijyen belgesi gereklidir.
Turizm İşletmeleri İçin İzin ve Ruhsatlar
- Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan Turizm İşletme Belgesi alınmalıdır.
- Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’ne (TÜRSAB) üyelik gerekmektedir.
Sağlık Kuruluşları İçin Lisanslar
- Sağlık Bakanlığı tarafından verilen Sağlık Kurumu İşletme Ruhsatı alınmalıdır.
- Düzenli olarak sağlık denetimleri ve raporlamalar yapılmalıdır.
İnşaat ve Emlak İşletmeleri İçin Gerekli İzinler
- İnşaat ruhsatı için yerel belediyeden proje onayı alınmalıdır.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED raporu istenebilir.
Telekomünikasyon ve Teknoloji İşletmeleri İçin İzinler
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan (BTK) yetkilendirme belgesi alınmalıdır.
- Siber güvenlik standartlarına uyum gereklidir.
Eğitim Kurumları İçin Gerekli Ruhsatlar
- Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Özel Öğretim Kurumu Açma İzni alınmalıdır.
- Düzenli denetim ve raporlama yükümlülükleri bulunur.
Özel Yatırım Bölgelerinde Ruhsat ve İzin Avantajları
Türkiye, özel yatırım bölgeleri (Serbest Bölgeler, OSB’ler, Teknoparklar) ile yatırımcıya avantajlar sunar:
- Vergi indirimleri ve muafiyetleri
- SGK prim desteği
- Daha hızlı ruhsat ve izin süreçleri
- Altyapı desteği ve düşük maliyet avantajları
Şirketlerin Lisans ve Ruhsatlarda Sürekli Uyum Yükümlülükleri
Lisans veya ruhsat alındıktan sonra işletmeler aşağıdaki yükümlülükleri düzenli olarak yerine getirmelidir:
- Yıllık vergi beyannamelerini eksiksiz sunmak
- SGK prim ödemelerini zamanında yapmak
- Sektörel denetimlere uymak ve raporlamalar yapmak
- Ruhsat değişikliklerini belediyeye bildirmek (adres değişikliği, ortak değişikliği vs.)
Türkiye’de Şirket Kurarken Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Şirket kuruluşu ne kadar sürer?
Cevap: Genel olarak şirket kurulumu 1 ila 5 iş günü arasında tamamlanır.
Soru: Şirket kurmak için Türkiye’de ikamet etmek gerekli mi?
Cevap: Hayır, Türkiye’de şirket kurmak için ikamet zorunlu değildir.
Soru: En sık yapılan hata nedir?
Cevap: Yanlış NACE (faaliyet) kodu seçimi ve eksik belge sunumu en sık karşılaşılan sorunlardır.
Şirket Kurulumunda Profesyonel Hukuki Danışmanlığın Önemi
Yabancı yatırımcıların süreçleri doğru ve hızlı şekilde tamamlayabilmeleri için profesyonel hukuki destek alması önemlidir. Bu destek sayesinde süreçlerdeki riskler azalır, yasal uyum sağlanır ve süreç hızlanır.
Anıt Hukuk Bürosu olarak:
- Şirket kuruluş süreçleri
- SGK başvuru ve kayıt süreçleri
- Belediye ruhsat ve izin süreçleri
- Sektörel lisans süreçleri
- Düzenli hukuki uyum ve danışmanlık
alanlarında uzman ekibimizle tam destek sağlıyoruz.
Öneriler
Türkiye’de şirket kurmak, doğru bilgi ve hukuki destekle oldukça basit ve avantajlıdır. Ancak, ruhsat ve izin süreçlerinde yapılacak hatalar, şirket faaliyetlerinizi ciddi şekilde etkileyebilir.
Profesyonel destek alarak bu süreci sorunsuz yönetebilir, Türkiye’nin sunduğu stratejik avantajlardan maksimum fayda sağlayabilirsiniz. Böylelikle sürdürülebilir büyüme ve başarılı bir ticari faaliyet gerçekleştirmek mümkün olacaktır.
Türkiye’de Sanayi Üretimi, Fabrika Açma ve Bölgelere Göre Yatırım Teşvikleri
Türkiye, gelişmiş altyapısı, kalifiye iş gücü ve devlet destekli yatırım teşvikleriyle sanayi yatırımı yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcılar için büyük fırsatlar sunmaktadır. Fabrika açmak veya mevcut üretim tesislerini büyütmek isteyen girişimciler için Türkiye’nin farklı bölgeleri çeşitli avantajlar sağlamaktadır.
Türkiye’de Sanayi Üretimi ve Yatırım Ortamı
Türkiye’nin sanayi üretimi, başta otomotiv, tekstil, kimya, gıda ve elektronik olmak üzere çok sayıda sektörde büyüme trendini sürdürmektedir. 2025 itibariyle Türkiye, global tedarik zincirlerinde kilit rol oynayan, üretim kapasitesi yüksek bir ülke konumundadır. Özellikle Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgeleri, güçlü altyapı ve lojistik avantajlarıyla yabancı yatırımcıların ilgisini çekmektedir.
Türkiye’de Fabrika Açmak İçin İzlenecek Adımlar Nelerdir?
Türkiye’de fabrika kurmak isteyen yatırımcıların izlemesi gereken temel prosedürler şunlardır:
- Uygun yatırım bölgesi ve sanayi arazisinin belirlenmesi
- Organize Sanayi Bölgesi (OSB) yönetimi veya ilgili belediye ile temasa geçilmesi
- İnşaat ruhsatı ve imar izni başvurularının yapılması
- Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporunun hazırlanması ve onaylanması
- Fabrika binasının inşası ve gerekli altyapının sağlanması
- Üretim izinleri ve sektörel ruhsatların alınması
Türkiye’de Bölgesel Teşvikler ve Avantajları
Türkiye hükümeti, yatırımcıları farklı bölgelerde yatırıma yönlendirmek için çeşitli teşvikler sunmaktadır. Bu teşvikler, bölgelere göre farklı seviyelerde uygulanmaktadır:
1. Bölge (Gelişmiş Bölgeler)
- İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirler bu bölgededir.
- Genel teşvikler: Gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası gibi temel avantajlar.
2. Bölge (Orta Gelişmiş Bölgeler)
- Bursa, Konya, Antalya gibi şehirleri kapsar.
- SGK primi işveren payı desteği, faiz indirimi ve vergi indirimi avantajları bulunur.
3. ve 4. Bölge (Az Gelişmiş Bölgeler)
- Karadeniz, İç Anadolu’nun doğusu ve Güneydoğu Anadolu’nun bazı şehirlerini kapsar.
- Yüksek oranda vergi indirimi, SGK prim desteği ve arsa tahsisi gibi avantajlar sunulur.
5. ve 6. Bölge (En Az Gelişmiş Bölgeler)
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu şehirleri bu bölgededir.
- Gelir vergisi stopaj desteği, enerji desteği ve en yüksek oranlı SGK prim desteği sağlanır.
Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Teşvikler
Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), yatırımcılar için özel altyapı hizmetleri sunan bölgelerdir. OSB’lerde fabrika açmanın avantajları şunlardır:
- Hazır altyapı (yol, elektrik, su, doğalgaz gibi) sağlanması
- İnşaat ruhsat süreçlerinin hızlandırılması
- Ekstra vergi avantajları ve teşvikler
- Lojistik avantajlar ve nakliye kolaylıkları
Türkiye’de Yatırım Yapmanın Avantajları
- Avrupa ve Orta Doğu pazarlarına yakın konum
- Kalifiye iş gücü ve düşük iş gücü maliyetleri
- Geniş iç pazar ve ihracat olanakları
- Devlet destekli yatırım teşvik programları
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru: Fabrika açmak için en avantajlı bölgeler hangileridir?
Cevap: Vergi ve teşvik avantajları bakımından özellikle 5. ve 6. bölgeler caziptir. Ancak lojistik ve pazar erişimi açısından 1. ve 2. bölgeler tercih edilebilir.
Soru: OSB’lerde fabrika açmanın maliyeti daha mı düşüktür?
Cevap: Evet, altyapının hazır olması nedeniyle yatırım maliyetleri ve zaman tasarrufu açısından OSB’ler büyük avantaj sağlar.
Soru: Yabancı yatırımcılar Türkiye’de fabrika kurarken herhangi bir kısıtlamaya tabi midir?
Cevap: Hayır, Türkiye’de yabancı yatırımcılar yerli yatırımcılarla aynı haklara sahip olup, herhangi bir özel kısıtlama bulunmamaktadır.
Sonuç ve Tavsiyeler
Türkiye’de şirket kurulumu ve sanayi yatırımı yapmak, bölgesel teşviklerin doğru değerlendirilmesiyle oldukça avantajlıdır. Profesyonel danışmanlık hizmetleri alarak bölge ve sektör tercihlerinizde en doğru kararı verebilir, yatırımınızın geri dönüşünü maksimum seviyeye çıkarabilirsiniz. Türkiye’nin ekonomik gücünden ve üretim potansiyelinden tam anlamıyla faydalanmak için doğru adımları atmanız önemlidir.